سازمان آتش نشانی و زیر مجموعه های آن

سازمان آتش نشانی یک سازمان دولتی است که در ایران، زیرنظر شهرداری فعالیت می کند. وظایف این سازمان در مبارزه با حریق خلاصه نمی شود و وظایف بیشتری به عهده دارد، از جمله وظایف این سازمان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

  • مقابله و پیشگیری از آتش‌سوزی
  • تعیین صلاحیت و ایمنی برخی شرکت‌ها، افراد و ساختمان‌ها
  • نجات محبوس شدگان در زیر آوار، خودروی تصادفی، آسانسور و…
  • مقابله و پیشگیری از سقوط اجسام و احتمال خطر برای شهروندان
  • مقابله با حیوانات وحشی
  • کمک به مصدومین حوادث چرخ گوشت، حلقه‌های فلزی، تسمه نقاله، دستگاه‌های برش و کارخانه‌ای
  • کلیه مواردی که در آن جان و مال شهروندان در معرض خطر می‌باشد.
  • مقابله با حوادث مواد شیمیایی خطرناک مانند: مواد منفجره، گاز ها، مایعات قابل اشتعال، فلزات، مواد اکسید کننده معدنی، مواد بیولوژیک، مواد پرتوزا، مواد خورنده، کلیه مواد مضر برای محیط زیست

این ارگان از بخش های مختلفی تشکیل شده که هرکدام وظایف خاصی دارند. در ادامه به وظایف هر بخش می پردازیم.

ادارات وابسته به سازمان آتش نشانی

  • اداره حفاظت و پیشگیری
  • اداره حفاظت و ایمنی
  • اداره پیشگیری از حریق
  • اداره بازبینی
  • دفتر تحقیق و مطالعات
  • اداره عملیات

وظایف اداره حفاظت و ایمنی چیست؟

  •  مشاوره در مورد طراحی معماری ایمنی
  •  مشاوره در خصوص طراحی سیستم‌های اعلام و اطفای حریق
  •  مشاوره در امر اجرایی سیستم‌های ایمنی
  •  مشاوره در مورد بندهای مبحث سوم مقررهای ملی ساختمان
  •  بررسی و تائید نمودن نقشه‌های معماری
  •  بررسی و تائید نمودن نقشه‌های سیستم‌های ایمنی و آتش‌نشانی
  •  اعلام دستورالعمل ایمنی متناسب با نوع کابری ساختمانهای بلند
  •  بازدید و نظارت  مضاعف در خصوص صدور گواهی عدم خلاف
  •  پاسخ به نامه آتش‌نشانی شهرستان ها در خصوص ابهامات مبحث سوم مقررات ملی

مدارک مورد نیاز برای مراجعه به اداره حفاظت و ایمنی

  1. نامه شهرداری
  2. دو سری نقشه‌های مهمور به مهر شهرداری
  3. فیش اعلام عوارض
  4. فرم اعلام عوارض ایمنی حساب شماره 6319 بانک ملی
  5. اصل سند و کپی از تمام صفحات

وظایف اداره پیشگیری از حریق چیست؟

  • ارائه طرحهای ایمنی و پیشگیری از حریق
  • بازدید وبررسی موقعیت ایمنی کلیه اماکن موجود (مسکونی – تجاری – صنعتی – اداری – خدماتی آموزشی –فرهنگی – درمانی – تجمعی – انباری و..)
  • خدمات مشاوره و ارائه دستورالعمل ایمنی
  • مشاركت در تهیه مقررات ملی ساختمانی در موضوعات ایمنی
  • تجزیه و تحلیل حوادث و ارائه نتایج
  • تبادل اطلاعات با مراكز علمی و پژوهشی
  • نظارت و كنترل بر ساختمان‌ها در راستای  حفاظت در برابر حریق و حوادث
  • ارئه روش‌های متفاوت در جهت پیشگیری از حریق در اماكن و تاسیسات شهری
  • مشاركت در برنامه‌های ایمن‌سازی شهر تهران

مدارک مورد نیاز برای مراجعه به اداره پیشگیری از حریق:

الف) اماکن خصوصی

  1.  اصل و فتوکپی سند مالکیت
  2.  اصل و فتوکپی آخرین برگ درآمد نوسازی شهرداری
  3.  اصل و فتوکپی پروانه کسب
  4.  اصل و فتوکپی پایان کار ساختمان
  5.  اصل و فتوکپی نامه شهرداری
  6.  نامه درخواست بازدبد کارشناسی
  7.  وکالت نامه در صورت عدم امکان مراجعه مالک

ب) اماکن دولتی (اسناد و مدارک مالکیت در اختیار ندارد)

نامه درخواست با معرفی نماینده و ذکر مشخصات ملک به شرح ذیل
  1.  مساحت زمین
  2.  مساحت زیر بنا
  3.  تعداد طبقات
  4.  نوع ساختار
  5.  نوع کابری
وظایف اداره بازبینی چیست؟
  • نظارت بر كلیه واحدهای  سازمان آتش نشانی از طریق بازرسی دوره ای ، به منظور  اطمینان از اجرای صحیح مقررات
  • تحقیق و بازرسی با هدف کشف نارسائی ها و رسیدگی به موارد خلاف ضوابط
  • کنترل و نظارت بر نحوه اطلاع رسانی بموقع ضوابط و مقررات ملاک عمل به شهروندان با هدف تکریم ارباب رجوع
  • راهنمایی كاركنان با استفاده از روشهای اصولی، برای جلوگیری از تخلفات و بهبود عملكرد مجموعه سازمان آتش نشانی از طریق صدور دستورالعمل و بخشنامه و…
  • دریافت شکایات از اشخاص حقیقی و حقوقی و بررسی و ارائه پیشنهادات لازم و پاسخگویی به متقاضیان
  • انجام بازرسی های ادواری در زمینه فعالیتهای مختلف سازمان آتش نشانی به منظور اطمینان از حسن اجرای امور
  •  ارزیابی علمی عملكرد مدیران و كاركنان سازمان آتش نشانی و شناسایی افراد متعهد، متخصص و كارآمد و ایجاد زمینه ارتقاء آن ها
  • كنترل كمیت و كیفیت عملکردكاركنان جهت شایسته گزینی و به منظور شناسایی افراد شایسته و متعهد از افراد سهل انگار در جهت رفع تبعیض، افزایش كارآیی پرسنل سازمان آتش نشانی
 
اداره بازبینی سازمان آتش نشانی
 

مدارک مورد نیاز:

  1. فرم تقاضای تست لوله‌های خشک.
  2. جواب انجام تست خشک.
  3. فرم 4 برگه شرکتها.
  4. کاتولوگ اقلام معرفی داخل ساختمان.
  5. تعهد نامه محضری 2 ساله.
دفتر تحقیق و مطالعات 
با توجه به جایگاه سازمانی معاونت پیشگیری از حریق و حوادث سازمان آتش نشانی به عنوان معاونت تخصصی کارشناسی در امور ایمنی و آتش‌نشانی لازم است این معاونت به دانش و استانداردهای مورد نیاز خود دسترسی داشته و تلاش موثری در جهت ارتقاء قوانین، آئین‌نامه‌ها و استانداردهای ایمنی درون و برون سازمانی انجام دهد.
به همین منظور دفتر تحقیق این معاونت با پرسنل متخصص و با تجربه برای دستیابی به این مهم فعالیت می‌نماید.

برخی از اقدامات دفتر تحقیق و مطالعات عبارت است از:

1- حضور در جلسات، کمیته‌های تخصصی کارشناسی و مدیریتی درون و برون سازمانی.
2- حضور در همایش‌ها و نشست‌های تخصصی کارشناسی درون و برون سازمانی.
3- ارتقاء آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های داخلی معاونت پیشگیری.
4- مطالعه منابع در کتاب‌ها و اینترنت و جوابگویی به درخواست‌ها و سوالات تخصصی درون و برون سازمانی.
5- تدوین کتاب و جزوات مورد نیاز معاونت از جمله متون آتش‌نشانی، CO، حریق خودروها، بررسی علت حریق، تدوین گزارش‌های بررسی علت حریق.
6- استخراج آمار حوادث خاص.
7- بررسی پرونده‌های خاص.
8- همکاری با ادارات بازبینی و بررسی علت حریق.

معاونت عملیات سازمان آتش نشانی

معاونت عملیات سازمان آتش نشانی، ایستگاههای آتش‌نشانی و نجات و امداد و همچنین ستاد فرماندهی، واحد شیرهای آتش ‏نشانی و تأمین آب و نیز انبار پشتیبانی و تجهیزات سازمان را اداره می‏کند.

کلیه عملیات اعم از، عملیات مربوط به اطفاء حریق و امداد و نجات و همچنین نظارت بر هماهنگی نیروهای مختلف عملیاتی بر عهده این معاونت است.
براساس طرح جدیدی که از سوی معاونت عملیات به عمل آمده، تهران به هشت منطقه عملیاتی امدادرسانی تقسیم گردیده است. سرپرستی هر یک از این ناحیه‌ها تحت نظر  معاونت عملیات بعهده یکی از مدیران مناطق 8 گانه قرار گرفته است. تا هر کدام از مدیران امور مربوط به ایستگاه های حوزه عملکرد خود را به نحو مطلوب تری اداره نمایند.

منطقه 1 عملیات

منطقه یک عملیات سازمان آتش نشانی از لحاظ موقعیتت جغرافیایی یکی از بزرگترین مناطق 8 گانه عملیاتی سازمان، به صورتی که از شرق بزرگراه آیت اله اشرفی اصفهانی، از جنوب تا بزرگراه فتح و از غرب تا بزرگراه شهید فهمیده حدفاصل شهرک وردآورد را در برمی گیرد. که این گستره مناطق 5، 21 و 22 شهرداری تهران را تحت پوشش قرار می دهد. وسعت تحت پوشش ایستگاه های 19 گانه منطقه 1 عملیات به بیش از 164.650 کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 1.050650 میلیون نفر در این محدوده می باشد؛ پس ایمن سازی و افزایش آگاهی شهروندان در شناخت خطرات و ترغیب شهروندان به این موضوع از وظایف دشوار آتش نشانان در این حوزه می باشد.

بزرگراه های آزادگان، شهید لشگری، فتح، شهید فهمیده، شهید همت(خرازی)، شهید حکیم(همدانی، تونل شهدای غزه)، شهید باکری، شهیدآیت اله اشرفی اصفهانی، شهید ستاری، محمدعلی جناح، شهید آبشناسان محدوده ترافیکی و پر خطر است، که مستعد تصادف های جاده ای منطقه 1 بشمار می رود.

منطقه عملیاتی مذکور خود به تنهایی شامل 10 ایستگاه مترو ریلی، تونلی شمال: صادقیه، ترمینال غرب، شهرک اکباتان، آزادی، ارم سبز، بیمه، مجموعه ورزشی آزادی، ایران خودرو، چیتگر، وردآورد می باشد.

منطقه 2 عملیات:

منطقه 2 عملیات سازمان آتش نشانی شامل 19 ایستگاه آتش نشانی و 2 گروه نجات و یک گروه پشتیبانی می باشد. محلات قدیمی و مهم منطقه 2 عملیاتی شامل: محله فرحزاد، ده ونک، گاندی، آفریقا، ونک، پاسداران، ستارخان، شهر آرا، سعادت آباد، مرزداران، شریعتی و بزرگراههای تحت پوشش: شهید چمران و شهید مدرس، شهید صدر، نیایش، شهید همت، حکیم، یادگار امام شیخ فضل الله، کردستان و قسمت های کوهستانی شمال و شمال غرب تهران و همچنین تونل های نیایش رسالت، توحید که بزرگترین تونل های استان تهران می باشد و بلندترین برج مخابراتی ایران(برج میلاد) و بلندترین برج مسکونی اداری(برج تهران)، است. وجود تعداد زیادی از سفارت خانه ها و مراکز مهم دولتی همچنین ساختمان های بلند تجاری و مسکونی از موارد پرخطر منطقه دو عملیات است. که هر ساله به تعداد این برج ها اضافه میشود. وجود ستاد فرماندهی کل ناجا، ستاد فرماندهی وزارت نیرو، نمایشگاه بین المللی، مجموعه ورزشی انقلاب از نظر پوشش ایمنی توجه خاصی را لازم دارد که با تلاش آتش نشانان و توجه همیشگی آنان این گونه نقاط از ایمنی لازم برخوردار شده اند.

منطقه سه عملیات:

منطقه سه عملیات سازمان آتش نشانی شمال و شمال شرق تهران را تحت پوشش خود قرار داده، و شامل مناطق یک و چهار شهرداری تهران است. که جمعیت ساکن در آن بالغ بر یک میلیون و دویست هزار نفرمی باشد. از این تعداد، حدود 400 هزار نفر در منطقه یک و تقریبا هشتصد هزار نفر در منطقه چهار شهرداری ساکن اند. وسعت جغرافیایی منطقه سه عملیات 112291 متر مربع است.

منطقه چهار عملیات:

منطقه چهار عملیات سازمان آتش نشانی شامل: از شمال خیابان قزوین از ابتدای خیابان قلعه مرغی تا بزرگراه فتح، از جنوب بزرگراه شهید چراغی حد فاصل بزرگراه نواب تا محدوده چهاردانگه، از شرق بزرگراه نواب صفوی، از غرب کمربندی جاده قدیم کرج تا پل کفش ملی است.

منطقه پنج عملیات:

محدوده عملیاتی سازمان آتش نشانی منطقه 5 در مرکز تهران قرار گرفته است.که از شمال خیابان فاطمی از جنوب خیابان شوش از شرق اتوبان امام علی(ع) از غرب بزرگراه ایت الله سعیدی است. این منطقه شمال 18 تیم عملیاتی و 14 تیم حریق و 3 تیم تخصصی نجات و یک تیم تخصصی مبارزه با مواد شیمیایی و خطرناک را شامل می شود. و جمعیت این منطقه در روز 15میلیون نفر شناور، در شب حدود 2 میلیون نفر می باشد.

منطقه شش عملیات:

محدوده عملیاتی سازمان آتش نشانی منطقه شش عملیاتی از شمال به بزگراه رسالت و حکیم، غرب خیابان ولیعصر، جنوب خیابان پیروزی و شرق جاده دماوندو ارتفاعات سرخه حصار و خجیر و ده ترکمن است.

مناطق 7، 8 و 13 شهرداری در محدوده عملیات این منطقه است که با همکاری عالی با سرا های محله نسبت به تشکیل خانه های ایمنی و برگزاری دوره های آموزش عمومی ایمنی برای شهروندان اقدام می نمایید.

تعدادی اماکن پرخطر از قبیل اماکن صنعتی انبار ها، چاپخانه، وزارتخانه، مراکز بهداشتی و آموزشی، مجتمع های مسکونی و همچنین فرودگاه نیروی هوایی(چکش) در این منطقه عملیاتی است.

منطقه هفتم عملیات:

منطقه هفت عملیات سازمان آتش نشانی تهران شامل: از شمال حد فاصل خیابان صابونیان(کاخ جوانان)، از شرق بزرگراه امام علی ابتدای مشیریه، از جنوب تا ابتدای روستای قلعه نو و باقر شهر و از غرب بزرگراه آزادگان و سعیدی است. که شامل مناطق 16، 19 و 20 شهرداری تهران می باشد. وسعت منطقه تحت پوشش ایستگاه های 16 گانه منطقه 7 عملیاتی 411.410 کیلومتر مربع می باشد. و جمعیتی حدود 1.110280 نفر در این محدوده ساکن اند و فراهم آوردن امکانات ایمنی و افزایش آگاهی شهروندان در شناخت خطرات و راه های رفع آنها از وظایف آتش نشانان این منطقه می باشد.

اماکن خاص و مهم این محدوده عملیاتی شامل: مرقد مطهر حضرت امام خمینی(ره)، حرم حضرت عبدالعظیم حسنی، فرهنگسرای بهمن، فرهنگسرای ولاء و پایانه مسافربری ترمینال جنوب است.

تصرفات پر خطر این منطقه نیز شامل: پالایشگاه تهران، نیروگاه برق بعثت، بزرگترین تصفیه خانه آب خاورمیانه، سیلو گندم تهران، کارخانجات روغن کشی ورامین و… است.

بزرگراه های آزادگان، سعیدی، بعثت، امام علی، آوینی، کریمی، کاظمی، تندگویان، خلیج فارس، کمربندی دوم کهریزک، ورامین و اتوبان تهران قم تا ابتدای ورودی فرودگاه امام خمینی(ره) محدوده ترافیکی و پر مخاطره حوادث جاده ای منطقه 7 عملیاتی است.

منطقه هشت علمیات:

منطقه هشت عملیات سازمان آتش نشانی از شمال به خیابان پیروزی، غرب خیابان 17شهریور، جنوب اتوبان آزادگان تا پل شهید بروجردی و شرق جاده امام رضا(ع) تا پاکدشت می باشد.

مناطق، 14 با وسعت(23 کیلومترمربع) و 15 با وسعت(35کیلومتر مربع)شهرداری در محدوده عملیات این منطقه است. و دارای 12 ایستگاه آتش نشانی 2 ایستگاه نجات و 1 ایستگاه پشتیبانی است. که با همکاری با سرا های محله نسبت به تشکیل خانه های ایمنی و برگزاری دوره های آموزش عمومی ایمنی برای شهروندان اقدام می نمایید.

تعدادی اماکن پرمخاطره از قبیل اماکن صنعتی، کارگاه ها، انبارها، چاپخانه، فرهنگ سراها، مراکز بهداشتی و آموزشی، آموزش پروش منطقه 14 و 15، مجتمع های مسکونی بلند مرتبه شهید بروجردی، تاکسیرانی، فردوس، امام رضا(ع)، قصر فیروزه 1 و 2 و همچنین بازار گل امام رضا(ع) و شهید محلاتی و شهرک صنعتی خاوران، پایانه خط 3 اتوبسرانی BRT و ایستگاههای متروی نبرد، شیخ الرئیس و پیروزی در محدوده ی عملیاتی این منطقه می باشد.

وظایف معاونت حفاظت و پیشگیری

  • تهیه و تنظیم طرح ایمنی و پیشگیری از حوادث و حریق
  • مشارکت در تهیه مقررات ملی ساختمانی در موضوعات ایمنی
  • تجزیه و تحلیل حوادث و ارائه نتایج در راستای پیشگیری از حریق
  • تبادل اطلاعات با مراکز علمی و پژوهشی
  • نظارت بر ساختمان‌ها در زمینه حفاظت در برابر حریق و حوادث
  • ارئه روش‌های نوین در جهت دست یابی به ایمنی از حریق در اماکن و تاسیسات شهری
  • مشارکت در برنامه‌های ایمن‌سازی شهر تهران

معاونت حفاظت و پیشگیری سازمان آتش نشانی

فرم ها و مدارک معاونت حفاظت و پیشگیری

  • راهنمایی مراحل و مدارک تعیین صلاحیت
  • چک لیست مدارک تعیین صلاحیت
  • فایل 11 برگی اطلاعات عمومی شرکت

بررسی علل حریق

  • چارت راهنمای مراجعین
  • مدارک مورد نیاز مراجعین
  • چک لیست بازبینی حفاظت ساختمان در مقابل حریق
  • شرکتهای ارائه دهنده خدمات ایمنی

آئین نامه ها و ضوابط

  • ضوابط املاک عمل سامانه های اطفای حریق
  • فرم نمونه محاسبات هیدرولیکی سیستمهای اطفاء حریق
  • ضوابط ملاک سامانه های  تهویه ، تخلیه و کنترل دود
  • راهنمای تهیه مدارک و نقشه های سیستم اگزاست
  • ضوابط درب های مقاوم در برابر حریق
  • دستورالعمل احداث هلی پد بر روی ساختمان
  • ضوابط ملاک عمل سیستم های کشف و اعلام حریق
  • ضوابط و دستورالعمل پوشش مقاوم حریق
  • ضوابط و دستورالعمل های پارکینگ های مکانیزه
  • ضوابط اجرای آسانسور های آتش نشانی
  • ضوابط  دتکتورهای منواکسیدکربن در محیط های مسکونی
  • دستورالعمل پوشش های معدنی پاششی محافظ در برابر آتش برای سازه های فولادی
  • ضوابط ملاک عمل سیستمهای کشف و اعلام حریق
  • ضوابط ملاک عمل تابلو برق بوستر پمپ

فرم ها و تعهد نامه ها

  • تعهدنامه جانمایی فن ها و اجرای کانال
  • تعهدنامه طراحی سیستم های اگزاسات وتخلیه دود در پارکینگ ها
  • فرم تعهد نامه انبار کالا
  • فرم تهعد نامه طراحی و اجرای اطفاء حریق ( هیدرولیکی )
  • مداراک لازم جهت برسی فنی درهای مقاوم حریق
  • فرم تعیین شرکت مجری آتشنشانی
  • فرم تعویض شرکت مجری آتشنشانی
  • فرم تعهد نامه اجرای پوشش های مقاوم حریق
  • فرم درخواست بازدید مقاوم سازی
  • فرم تعهد نامه اطفا
  • فرم گواهی اصالت درهای مقاوم در برابر حریق
  • فرم تعهدنامه اعلام
  • فرم تعهد نامه بازبینی و تعیین وقت بازدید مدیریتی
  • فرم تعهد نامه حفظ ، تعمیر و نگهداری و بازدید دوره ای
  • درخواست بازبینی و صدور گواهی ایمنی
  • گزارش مهندس ناظر د رخصوص ضوابط ایمنی در زمان پایان عملیات ساختی
  • درخواست بازدید ایمنی اماکن
  • فرم کروکی
  • گواهی اصالت کالا و اجرای استاندارد سامانه تخلیه و کنترل دود
  • چک لیست بازبینی سیستم های تهویه پارکینگ
  • فرم تعهد محضری عدم تغییر کاربری زیر باکس پلکان
  • جدول ضخامت پوشش
  • فرم تعهد محضری در خصوص کاهش گشودگی بازشوی پلکان
  • فرم تعهد محضری درخواست مقاوم سازی سازهسازی
  • فرم تعهد محضری عدم اجرای مقاوم سازی حریق در طبقات روی همکف
  • نقشه و راهنمای عملیات آتش نشانی(FAPG)
  • گواهی اصالت کالا و اجرای استاندارد سامانه اطفاء حریق
  • عملیات
  • تعهدنامه اخذ تائیدیه و اعلام نواقص ایمنی
  • فرم درخواست بازدید پوشش با مصالح بنایی
رای دادن به مقاله